Il poeta cinese Liu Xiaobo è l’unico premio nobel per la pace al mondo, tutt’ora in prigione. Co-autore della “Charter 2008”, un manifesto a favore della democratizzazione nel suo paese, nel 2009, Liu Xiaobo è stato condannato a 11 anni di prigione. Ovviamente gli fu impedito dalle autorità cinesi di andare a Oslo per la consegna del premio.
L’unico caso paragonabile nella storia è quello del giornalista e pacifista tedesco Carl von Ossietzky ( 1889-1938) , impedito dal regime nazista a ricevere il premio a Oslo nel 1936. Due anni più tardi, von Ossietzky muore a Berlino in seguito ai maltrattamenti e la tortura subita in vari campi nazisti.
“Writers in Prision” , un organizzazione internazionale che si occupa di scrittori e poeti in tutto il mondo, detenuti in prigione per motivi politici, ha lanciato una campagna per la liberazione immediata di Liu Xiaobo.
Si propone la lettura pubblica della sua poesia Tu mi attendi insieme alla polvere il giorno 20 marzo come atto simbolico. In questi versi, il poeta presta la sua voce a tutti coloro che non hanno la libertà di parola e che, anzi, per le loro parole non gradite dai tanti regimi dittatoriali nel mondo, rischiano di pagare con la propria vita.
Come membro di “Writers in Prison” ho deciso di tradurre – e fare tradurre - la poesia di Liu Xiaobo in più lingue possibili. Voglio precisare che tutte le traduzioni si basano sulla traduzione in inglese della poesia. Si tratta quindi di traduzioni libere. Sarà un atto filologicamente non del tutto corretto, ma, spero, giustificato dallo scopo…
Vorrei ringraziare di cuore a tutti i traduttori che hanno risposto alla mia richiesta e invitare altri lettori ad aggiungere una traduzione nella loro lingua!
L’attività verrà segnalata a “Writers in Prison” (London) e al “ Internationales Literaturfest Berlin” . Disse lo stesso Liu Xiaobo che in un sistema dittatoriale, campagne pubbliche come questa , a volte, sono l’unico mezzo per fare pressione sui regimi in questione.
E, purtroppo, al mondo ce ne sono ancora tanti.
Stefanie Golisch
Liu Xiaobo
You Wait for Me with Dust
- for my wife, who waits every day
nothing remains in your name, nothing
but to wait for me, together with the dust of our home
those layers
amassed, overflowing, in every corner
you’re unwilling to pull apart the curtains
and let the light disturb their stillness
over the bookshelf, the handwritten label is covered in dust
on the carpet the pattern inhales the dust
when you are writing a letter to me
and love that the nib’s tipped with dust
my eyes are stabbed with pain
you sit there all day long
not daring to move
for fear that your footsteps will trample the dust
you try to control your breathing
using silence to write a story.
At times like this
the suffocating dust
offers the only loyalty
your vision, breath and time
permeate the dust
in the depth of your soul
the tomb inch by inch is
piled up from the feet
reaching the chest
reaching the throat
you know that the tomb
is your best resting place
waiting for me there
with no source of fear or alarm
this is why you prefer dust
in the dark, in calm suffocation
waiting, waiting for me
you wait for me with dust
refusing the sunlight and movement of air
just let the dust bury you altogether
just let yourself fall asleep in the dust
until I return
and you come awake
wiping the dust from your skin and your soul.
What a miracle – back from the dead.
April 9th 1999
Traduzione dal cinese di Zheng Danyi, Shirley Lee and Martin Alexander
Tu mi attendi insieme alla polvere
- per mia moglie che aspetta ogni giorno
nulla rimane nel tuo nome, nulla
se non aspettarmi, insieme alla polvere della nostra casa
dove, strato su strato,
si accumula a dismisura, in ogni angolo,
tu rifiuti di aprire le tende
non vuoi che la polvere disturbi il loro silenzio
sulla libreria i manoscritti sono coperti di polvere
i disegni del tappeto respirano polvere,
quando mi scrivi una lettera
e sento l’amore che il pennino ha versato con la polvere,
i miei occhi si riempiono di dolore
tu siedi tutto il giorno
senza osare un movimento
per paura che i tuoi passi calpestino la polvere,
cerchi di controllare il respiro
usando il silenzio per scrivere una storia
In tempi come questi,
la polvere soffocante
è l’unico amico leale
la tua visione, respiro e tempo,
permeano la polvere
nella profondità della tua anima,
la tomba centimetro su centimetro,
è cresciuta dai piedi
al torace
fino alla gola
tu sai che la tomba è il miglior posto dove sostare
aspettandomi
senza un filo di paura o terrore,
per questo tu preferisci la polvere,
al buio, in quieta soffocazione,
aspettando, aspettandomi,
tu mi aspetti insieme alla polvere
rifiutando la luce del sole e il movimento dell’aria,
lascia semplicemente che la polvere ti seppellisca,
abbandonati al sonno nella polvere
fino al mio ritorno,
quando ti sveglierai,
quando scuoterai la polvere dalla pelle e dall’anima.
Che miracolo resuscitare dai morti.
9 aprile 1999
Traduzione di Stefanie Golisch
Du wartest auf mich mit dem Staub
für meine Frau, die jeden Tag wartet
Nichts bleibt in deinem Namen, nichts
als auf mich zu warten, mit dem Staub in unserem Haus,
Schicht auf Schicht,
in jeder Ecke, du willst
die Vorhänge nicht aufziehen,
denn das Licht soll die Stille nicht stören
auf den Bücherregalen sind die Handschriften mit Staub bedeckt,
die Muster der Teppiche atmen Staub,
wenn du mir einen Brief schreibst
und die Liebe kommt zu mir,
die der Füller in den Staub getaucht hat,
füllen sich meine Augen mit Schmerz
den ganzen Tag sitzt du da
und wagst nicht, dich zu bewegen
aus Furcht, deine Fußspuren könnten die Staubdecke zerstören,
du versuchst, deinen Atem zu kontrollieren
und die Stille dazu zu benutzen, eine Geschichte zu schreiben.
In Zeiten wie diesen
ist der erstickende Staub
der zuverlässigste Freund
dein Blick, Atem und Zeit,
durchdringen den Staub,
in der Tiefe deiner Seele
füllt sich das Grab
Zentimeter um Zentimeter,
von den Füßen zur Brust
zur Kehle
du weißt, dass das Grab
dein bester Ruheplatz ist,
dort wartest du auf mich,
ohne den leisesten Anflug
von Furcht oder Erschrecken,
deshalb ist dir der Staub lieber,
dunkles, stilles Ersticken,
du wartest, du wartest auf mich mit dem Staub
du weist das Sonnenlicht zurück und die Spiele der Luft,
lass dich einfach vom Staub begraben,
schlaf ein im Staub
solange bis ich zurückkehre
um dich wieder aufzuwecken
und den Staub von deiner Haut und deiner Seele zu wischen.
Welch ein Wunder – zurück von den Toten.
9.April 1999
Traduzione di Stefanie Golisch
لْيو سْياوْبُو
أنتِ في انتظاري مع الغبار
- إلى زوجتي الّتي تنتظرني كلّ يوم
لا شيء يبقى في اسمك ، لا شيء
سوى انتظارك ، مع غبار بيتنا
حيث طبقًا فوق طبق
يتراكم ويتضخّم ، في كلّ زاوية
أنتِ ترفضين فتح السّتور
الّتي يُزعِج صمتَها الغبار .
في المكتبة المخطّطات يغطّيها الغبار
رسوم الزّربيّة تتنفّس الغبار
لمّا تكتبين لي رسالة
والحبّ الّذي يُسِيلُهُ القلمُ والغبار
عينايَ تملأهما الأوجاع
أنتِ تجلسين كلّ النّهار
لا تجازفين بحركة
خوفًا من أن تدوس خطواتك الغبار
تحاولين مراقبة نفَسَك
تستعملين الصّمت لِكيْ تَخُطِّي حكاية .
في أزمنة كهذه
الغبار الخانق
هو وحده الصّديق الوفيّ
رؤيتكِ ، نَفَسٌ وزمنٌ
تتخلّل الغبار
في عمق روحك
القبرُ شبرًا شبرًا
كَبُرَ من القدمينِ
حتّى الصّدر
حتّى العنق
أنتِ تعرفين أنّ القبر أحسن مكان للتّوقّف
لانتظاري
من غير خوفٍ أو رَهَبٍ
من أجل هذا تُفضّلين الغبار
على الظلام ، في اختناقٍ هادئ
في انتظار ، في انتظاري
تنتظرينني مع الغبار
رافضة نور الشّمس وحركة الهواء
دَعي فقط الغبار يغمركِ
أسلمي نفسكِ للنّعاس في الغبار
حتّى أعودَ
وعند استفاقتك
لمّا تنفضين الغبار عن بشرتكِ عن روحكِ
يمعجزة هي أن نُبْعثَ من بين الأموات
ترجمة : عبدالملك سماري
Traduzione in arabo di Abdelmalek Smari
Դու սպասում ես ինձ`փոշին վրադ
Իմ կնոջ համար, որն ամեն օր սպասում է
Ոչինչ չի մնում քո անվան մեջ, ոչինչ
Քան ինձ սպասել, մեր տան փոշու հետ միասին
Յուրաքանչյուր անկյունում `ողողված այդ շերտերով`մեկը մյուսի ետևից
Դու չես ուզում վարագույրները բացել
Քանզի լույսը կխախտի լռությունը:
Գրապահարաններում ձեռագրերը ծածկված են փոշով
Գորգի նախշերը փոշի են շնչում
Երբ ինձ նամակ ես գրում, և սերը գալիս է ինձ մոտ,
Որի ծայրին փոշի է դիպել
Իմ աչքերը ցավով զգում են`
Ամբողջ օրը դու նստած ես այդտեղ և
Չես համարձակվում շարժվել`վախենալով,թե
Ոտնահետքերդ կարող են տրորել փոշին:
Դու փորձում ես շունչդ կարգավորել
և լռությունից օգտվելով`գրել մի պատմություն:
Այժմ խեղդող փոշին քո ամենավստահելի ընկերն է դարձել,
Քո երևակայությունը , շունչն ու ժամանակը
Ճնշում են փոշին,
Քո հոգու խորքում
Գերեզմանը սանտիմետր առ սանտիմետր
Զգում է ոտքից մինչ կուրծք ու մինչ կոկորդ,
Դու գիտես, որ գերեզմանն է քո ամենալավ հագրվանը,
Այնտեղ ես սպասում դու ինձ`
Առանց վախի ու սարսափի պոռթկման,
Այդ պատճառով ես նախընտրում փոշին
Քո մութ ու լուռ ճնշման մեջ
Դու սպասում ես, սպասում ես ինձ` փոշին վրադ,
Դու մերժում ես արևի լույսն ու օդի շարժումը:
Թաղվիր փոշու մեջ
Քնիր փոշու մեջ
Մինչ ես կգամ
Ու քեզ կարթնացնեմ`
Մաքրելով քո մաշկն ու հոգին փոշուց:
Ինչպիսի հրաշք- վերադարձ մեռյալների աշխարհից:
Անահիտ Ղուկասյան
Traduzione in armeno di Anahit Ghuksyan
Me esperas en el polvo
Para mi mujer, que me espera todos los días
No queda nada en tu nombre, nada
más que esperarme, con el polvo en nuestra casa
estas capas
una sobre la otra, debordándose, en cada esquina
no quieres correr las cortinas
para que la luz no disturbe el silencio
en los estantes de libros las etiquetas escritas a mano están cubiertas con polvo
el dibujo de las alfombras inhala polvo
cuando estás escribiendo una carta a mí
y me llega un amor, del cual la nariz se ha mojado en el polvo
mis ojos son puñalados por pena
todo el día estás sentada allí
y no te atreves a mover
por temor, que tus pisadas destruyan el polvo
procuras controlar tu respiración
y utilizar el silencio para escribir un cuento.
En estos tiempos
el polvo sofocante
es el amigo más fiable
tu visión, aliento y tiempo
adentran en el polvo
en el fondo de tu alma
la tumba se llena
centímetro por centímetro
de los pies al pecho
hasta la garganta
sabes, que la tumba
es tu mejor lugar de descanso
allí me esperas
sin ningún rastro de temor o espanto
por eso prefieres el polvo
en la oscuridad, en la asfixia tranquila
esperando, esperándome a mí
me estás esperando con polvo
rehusando la luz del sol y el movimiento del aire
que te dejes enterrar con el polvo no más
que te enduermas en el polvo no más
hasta que yo vuelva
y te despierte
quitándote el polvo de la piel y del alma.
Que milagro – vuelto de la muerte.
9 de abril 1999
Traduzione di Susanne Detering
Tu m’attends avec poussière
pour ma femme qui attend chaque jour
rien ne reste dans ton nom, rien
seulement de m’attendre, avec la poussière de notre maison
ces couches
l’une sur l’autre, inondées, dans chaque coin
tu ne veux pas ouvrir les rideaux
laisser que la lumière dérange leur silence
sur la librairie, les inscriptions faites à la main sont convertes de poussière
sur le tapis les fantaisies respirent la poussière
quand tu m’écris une lettre
et je ressens l’amour, le nez qui a touché la poussière,
mes yeux se remplissent de douleur
tu t’assieds tout le jour
sans oser bouger
de peur que tes pas puissent briser la poussière
tu cherches de contrôler ton haleine
en utilisant le silence pour écrire une histoire.
Dans des moments pareils
la poussière étouffante
est le seul ami fidèle
ta vision, respirer et le temps
pénètre la poussière
dans la profondeur de ton âme,
la tombe centimètre par centimètre
s’entasse des pieds
à la poitrine
jusqu’à la gorge
tu sais que la tombe
est le seul lieu de halte
où m’attendre
sans aucun signe de peur ou de terreur,
c’est pour cela que tu préfères la poussière
au noir, un étouffement calme,
en attendant, en m’attendant
tu m’attends avec poussière
refusant la lumière du soleil et le mouvement de l’air
laisse simplement que la poussière t’ensevelisse
laisse-toi tomber de sommeil dans la poussière
jusqu’à mon retour
pour te réveiller
enlevant la poussière de ta peau et de ton âme
Quel miracle – revenu des morts.
Traduzione di Nino Alecci
ლუი ქსიაობო
შენ მელოდები მტვერთან ერთად
ჩემს მეუღლეს, რომელიც ყოველდღე მელის
არაფერი შერჩენია შენს სახელს უკვე არაფერი
გარდა იმისა რომ ჩვენს სახლში მტვერთან ერთად მელოდებოდე
გარემოცული მტვრის ფენებით
ერთმანეთზე დაფენილით ნაპირებიდან გადმოსულით ყველა კუთხეში
არ ხსნი დარაბებს
რათა სინათლემ მდუმარება არ დაარღვიოს
მტვერს დაუფარავს თაროებზე ხელნაწერები
და ხალიჩის ორნამენტებიც მტვერს ისუნთქავენ
როცა წერილს მწერ
და როცა მსტუმრობს სიყვარული რომლის ცხვირიც მტვერს ეხებოდა
ჩემს თვალებს უმალ ტკივილი ავსებს
ზიხარ მთელი დღე
და განძრევა ვერ გაგიბედავს
იმის შიშით რომ ნაფეხურებმა შეიძლება მტვერი აშალონ
შენ ცდილობ სუნთქვა აკონტროლო
და ისტორიის დასაწერად ეს სიჩუმე გამოიყენო
ისეთ დროში ჩვენი რომ არის
მხუთავი მტვერი
საიმედო მეგობარია
შენი ფიქრები სუნთქვა და დრო
მტვერში აღწევენ
შენი სულის სიღრმეს სწვდებიან
სამარე კი უკვე ივსება
სანტიმეტრობით
ფეხებიდან მკერდს მისწვდა და
ყელს მისწვდა უკვე
შენ იცი ახლა სამარეა
საუკეთესო განსასვენები ადგილი შენთვის
იქ შეგიძლია ისე მელოდო
რომ არ დაჰბეროს შიშისა და შფოთვის ნიავმა
და ამიტომაც არ ხსნი დარაბებს
2
ამ ბნელ ჩუმ უჰაერობაში
მტვერთან ერთად მელოდები შენ მე მომელი
შენ უკუაქცევ მზის სხივსაც და სიხარულის გაბრძოლებებსაც
დაე შენ მტვერმა დაგიტანოს
გეძინოს მტვერში
ვიდრე მე ისევ დავბრუნდები
გამოგაღვიძებ
და სხეულიდან და სულიდან მტვერს ჩამოგფერთხავ
და სასწაული იქნება სწორედ მე რომ მკვდრებს შენს თავს არ დავანებებ
1999 წლის 9 აპრილი
ქართულად თარგმნა დათო ბარბაქაძემ
Traduzione in giorgiano di Dato Barbakadse
Ты ждёшь меня с пылью
Для моей жены, которая каждый день ждёт
Ничего не остаётся в твоем имени,
Ничего, как ждать меня, с пылью в нашем доме
В каждом углу, переполненная слоями пыли
Ты не хочешь поднимать шторы
Потому что свет не должен мешать тишине.
На книжных полках лежат рукописи с пылью
Когда ты мне письмо пишешь
И любовь приходит ко мне, к которой коснулась пыль,
Мои глаза чувствуют с болью
Ты сидишь целый день там и не смеешь двигаться
Из страха, что твои следы слой пыли нарушать будут
Ты пытаешся контролировать дыхание и
В тишине написать одну историю.
В те времена как ети, удушливая пыль твой самый надёжный друг
Твоё воображение, дыхание и время
Проникают сквозь пыль
В глубину твоей души.
Могила чувствует
Мало-помалому
С ног до головы.
Ты знаешь, что могила
Лучшая гавань для тебя
Там ты ждёшь меня без страха
И поетому ты выбрала пыль.
В твоём тёмном и тихом удушье
Ты ждёшь , ты ждёшь меня с пылью
Ты отвергаешь свет солнца и движение воздуха
Будь похоронeна с пылью,
В пыли
Усни , пока я вернусь
И разбужу тебя и вытру пыль с кожи твоей и души
Кокое чудо_ возврашение из мёртвых.
Traduzione in russo di Anahit Ghuksyan
Tu me esperas com o pó
à minha esposa que me espera por mim todos os dias
Nada persiste no teu nome, nada
senão esperar-me junto ao pó de nossa casa,
que em camadas se acumula mais e mais em cada canto,
tu não queres abrir as cortinas
para que a luz não cause dano ao silêncio.
Nas estantes, os nomes dos livros estão cobertos de pó,
respiram pó os desenhos do tapete
quando me escreves uma carta.
E o amor com que a tua pena toca o pó
enche meus olhos de dor.
Tu, sentada todo o dia,
sem ousar um movimento,
com medo de que teus passos pisem o pó,
procuras controlar tua respiração
usando o silêncio para escrever uma história.
Mas em tempos como estes
só o pó sufocante
é o único a ser leal.
Tua visão, tua respiraçào e teu tempo
misturam- se ao pó
na profundidade de tua alma.
Cresce o túmulto, pouco a pouco,
começando pelos pés,
alcançando o peito,
alcançando a garganta.
Bem sabes que o túmulo
é o melhor lugar para descansares,
enquanto esperas por mim,
sem medo e sem alarmar-te.
È por isso que preferes o pó
no escuro, em calma sufocação,
esperando, esperando por mim,
tu me esperas com o pó.
Recusando a luz do sol e o movimento do ar
deixa simplesmente que o pó te cubra toda,
e dormindo, abandona-te ao pó
até a minha volta.
E quando despertares
estejam livres do pó a tua pele e a tual alma
Será um milagre – resuscitar dos mortos.
Traduzione di Christiana de Caldas Brito